Analizując możliwości inwestycyjne bardzo często wybieramy ofertę funduszy. Nie ma w tym nic dziwnego, albowiem przekazując nasze środki specjalistom zdejmujemy z siebie konieczność bieżącego obserwowania sytuacji na rynku. To niestety jedynie teoria. Decydując się na inwestycje w fundusze, poza określeniem ram czasowych inwestycji, powinniśmy pochylić się również nad potencjalnym ryzykiem. Istotnym jest również, abyśmy dokonali odpowiedniego wyboru modelu w jakiem działa dany fundusz. Według obowiązujących standardów i zasad fundusze dzielą się według zawartości portfela oraz według formy uczestnictwa.

Portfele funduszy

W niniejszym wpisie zajmiemy się pierwszą grupą funduszy – inwestujących w określone instrumenty finansowe. W ich przypadku koncentracja na instrumentach wpływa na potencjalny zysk, jaki fundusz będzie miał szansę wypracować Ma jednak także bezpośredni wpływ na ryzyko, jakie będzie się wiązać z inwestycją w ten fundusz. Fundusze portfelowe dysponują całym spektrum możliwości doboru instrumentów inwestycyjnych, toteż analizując dostępność jednostek uczestnictwa będziemy mogli spotkać się z propozycjami zarówno jednorodnymi, jak też wyjątkowo zróżnicowanymi.

Fundusze rynku pieniężnego

I tak jednym z czterech podstawowych modeli działania funduszy portfelowych są inwestycje w papiery rynku pieniężnego. Jak nietrudno zgadnąć fundusze te noszą nazwę pieniężnych. Inwestycje w certyfikaty funduszy pieniężnych charakteryzują się relatywnie ograniczonym ryzykiem i sporym prawdopodobieństwem zysku.
Fundusze pieniężne inwestują zazwyczaj w krótkoterminowe instrumenty finansowe rynku pieniężnego, a więc bony skarbowe, bony pieniężne, certyfikaty depozytowe oraz bony komercyjne. Skupiają się na walorach emitowanych przez Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski, banki komercyjne oraz gminy. Instrumenty te charakteryzują się stosunkowo niskim ryzykiem i krótkim terminem do wykupu. Jak widzimy zatem pomimo sugerującej wysokie ryzyko inwestycji na Forexie, fundusze pieniężne omijają raczej ten obszar pomnażania środków. Niektóre z funduszy pieniężnych podnoszą jednak ryzyko inwestycyjne lokując zasoby w krótkoterminowe papiery korporacyjne. Jak zapewne pamiętamy z jednego z poprzednich wpisów, inwestowanie w papiery korporacyjne to całkiem niezły pomysł na zysk. W przypadku tym, warunkiem jest jednak akceptacja potencjalnego ryzyka na wyższym nieco poziomie. Modelem działania funduszy pieniężnych jest powolne i systematyczne pomnażanie kapitału przy niskiej ekspozycji na ryzyko. Ryzyko o czym nieustannie musimy pamiętać jednak istnieje. Uzależnione jest w przypadku certyfikatów funduszy pieniężnych od wysokości stóp procentowych i ryzyka ich zmian, wielkości inwestycji poczynionych w papiery korporacyjne, co przy ich niewielkiej płynności lub złej kondycji emitenta może przyczynić się do braku możliwości zbycia. Wreszcie ryzyko walutowe, które dotknąć może fundusze inwestujące w innych niż PLN walutach.

Fundusze papierów dłużnych

Kolejną grupę tworzą fundusze dłużne inwestujące dla odmiany w nieco bardziej ryzykowne papiery jakimi są obligacje. Większe ryzyko, którym obarczone są te inwestycje ma, jak to zwykle dzieje się w ekonomii przełożenie na potencjalnie wyższe zyski.
Fundusze dłużne inwestują przede wszystkim w obligacje o stałym lub zmiennym oprocentowaniu. Emitentem takich obligacji jest zarówno Skarb Państwa, miasta, gminy jak też przedsiębiorstwa prowadzące działalność komercyjną. Przyjmując rodzaj dominujących instrumentów dłużnych w portfelu funduszy można podzielić je na dwie grupy. Po pierwsze fundusze papierów skarbowych. Po drugie fundusze papierów korporacyjnych. Wartość instrumentów dłużnych jest co do zasady mniej zmienna, a więc i mniej ryzykowna niż akcji, jednakże bardziej zmienna niż papiery rynku pieniężnego. Fundusze dłużne nastawione są na generowanie relatywnie dużych zysków przy równie sporym stresie i ryzyku. Część funduszy celuje w papiery skarbowe stanowiące w efekcie większość ich portfela, a więc dających komfort inwestycyjny, ale i odpowiednio mniejsze profity. Część jednak podejmuje (w imieniu inwestorów) ryzyko wypełniając portfele obligacjami korporacyjnymi. To czyni je niezwykle atrakcyjnymi pod względem potencjalnych zysków i równie ryzykownymi z uwagi na niewykluczone straty.

Fundusze akcyjne

Jednymi z najpopularniejszych jednak są fundusze akcji. W ich przypadku możemy oczekiwać, że to właśnie akcje stanowić będą przewagę portfela inwestycyjnego. W przypadku tego typu funduszy inwestorzy godząc się na relatywnie wysokie ryzyko, spodziewają się także ponadprzeciętnych zysków.
Zarządzający funduszami akcyjnymi starają się uzyskać zadowalającą stopę zwrotu poprzez realizację aktywnej polityki inwestycyjnej. Środki funduszy inwestowane są zazwyczaj dynamicznie głównie na rynku akcyjnym, przez co ryzyko jest wyższe niż w przypadku innych funduszy. Pamiętać tu należy o zasadach ekonomii, w której koniunktura przeplata się z dekoniunkturą. Stąd też inwestując w fundusze akcyjne musimy przygotować się na huśtawkę nastrojów nawet wówczas, gdy mamy do czynienia z nieprzerwaną hossą na rynku akcji.

Fundusze mieszane

Fundusze mieszane stanowiące bardzo roztropny wybór z uwagi na dywersyfikacja portfela inwestycyjnego. Pracują bowiem zazwyczaj równolegle na rynku pieniężnym, akcyjnym oraz rynku obligacji. Przy rozsądnym poziomie ryzyka, oczekiwany z poczynionych inwestycji zysk jest zazwyczaj wyższy niż w przypadku funduszy pieniężnych i dłużnych. Fundusze mieszane z uwagi na swoją specyfikę, a więc ‘wszechstronność’ inwestycyjną obarczone są wprost proporcjonalnym ryzykiem. Jest to efekt podatności na całą gamę bodźców ekonomicznych występujących w całym spektrum rynków, gdzie fundusze ulokowały swoje środki. Ryzyko inwestycyjne zatem dotyka nas ze strony zarówno potencjalnej zmiany stóp procentowych, płynności papierów dłużnych w przypadku inwestycji w obligacje korporacyjne, jak i ryzyko walutowe, jeśli fundusz inwestuje w innych niż PLN walutach.